اختصاصی حکایت گیلان | سامان بدر: حوادث روز گذشته منطقه سراوان که منجر به مصدومیت چندین نفر و همچنین بازداشت برخی اهالی منطقه شد، از مجموع حوادث ناراحت کننده ای بود که طی سالیان اخیر اتفاق افتاد که می طلبد در این زمینه اقداماتی صورت گیرد که از حوادث تلخ احتمالی در آینده جلوگیری شود. وگرنه مشخص است بحران زباله سراوان ابعادی فراتر از مسائل محیط زیستی و بهداشتی و  مباحث اجتماعی را در بر می گیرد. در این رابطه چند نکته گفتنی است.

یک. تحصن مردم سراوان در اعتراض به تخلیه زباله و عدم توجه به اهالی منطقه، یک اقدام اجتماعی آتش به اختیاری بود که در نوع خود قابل احترام است و نباید آن را سیاسی کرد. خوشبختانه مسئولیت پذیری اجتماعی اهالی منطقه در عدم مقاومت بیهوده منجر به این شد که شاهد اتفاقات خیلی تلخ تر نباشیم و در این رابطه باید از آن ها قدردانی کرد. شعارها و مطالبات نیز در چارچوب موازین قانونی صورت گرفت و  توجه بسیاری به این موضوع جلب شد. همین که وزارت کشور در این زمینه بیانیه صادر کرد و مسئولان مختلف استانی و کشوری در منطقه حاضر شدند حاکی از آن است که مطالبه محوری در قالبهای مختلف می تواند زمینه های بهبود شرایط و پاسخگویی مدیران را فراهم کند. 

دو. گفته می شود در حادثه مذکور چند نیروی امنیتی و پلیس زخمی شدند که نشان می دهد نیروی انتظامی برای سرکوب مردم در منطقه حاضر نبود و تعاملات لازم را با آن ها داشت. پرتاب گل برای ماموران امنیتی نشانه حس احترام اهالی به آنها بود. اما باید توجه داشت که تلاش برای پایان این تجمع می توانست با اقدامات بهتری صورت گیرد که منجر به تنش اجتماعی و رسانه ای شدن برخی درگیری ها نشود. مشخص بود که مردم سراوان قصد شورش و اغتشاش را نداشتند و نیروهای امنیتی نیز به این موضوع واقف بودند. اما شتاب در پایان دهی به این تحصن و تجمع می تواند در آینده خطرساز شود. 

سه. یکی از مطالبات مردم سراوان پرداخت خسارت به آسیب دیدگان معضلات تخلیه زباله در این منطقه است. تصاویر زیادی از آسیب های اقتصادی، جسمانی و روحی به مردم گزارش شده که نشان می دهد مردم نسبت به دریافت خسارت محق هستند. دولت باید نسبت به جبران آسیب های مردم منطقه مسئولیت پذیر باشد و خسارت لازم به آن ها پرداخت شود. در این زمینه خوب است کمیته ای برای جبران خسارات تشکیل شود و با توجه به میزان آن نسبت به پرداخت آن اقدام شود.

چهار. مسئولین ضمن عذرخواهی بابت کوتاهی در امر مساله سراوان وعده داده اند که ساماندهی پسماند سراوان هرچه سریعتر صورت بگیرد و حتی قول داده اند که تا پایان سال جاری تخلیه زباله در این منطقه متوقف شود. امیدواریم که چنین وعده هایی مثل همان روزشمار حل مشکلات مردم سراوان در دولت گذشته نباشد و واقعا راهکاری در این زمینه صورت بگیرد. مشخص است بدون اختصاص اعتبار ملی برای مساله پسماند استان گیلان همه این ها در حد شعار باقی خواهد ماند و از همین حالا باید نسبت به آن اقدام فوری گردد. 

پنج. مساله دستگاه زباله سوز و همچنین تفکیک از مبدا از جمله وعده هایی است که مسئولان برای حل معضل سراوان داده اند که هنوز مشخص نیست به کجا رسیده است. مساله اینجاست که محیط زیست و پسماند هیچ وقت اولویت دولت ها نبوده است. زیرا یک برداشت کلی است که هیچ منفعت اقتصادی برای آن ها ندارد و تنها باید برای آن هزینه کند. ولی به واقع پسماند از اولویت های جدی مردم استان گیلان است. اگر در اصفهان مساله تخلیه محلی از اعراب ندارد، اینجا باید برای آن هزینه های بالاتری صرف کرد تا جواب لازم داده شود. در استانی که بیشتر زباله های آن خشک نیست، نمی توان با بودجه های اندک و غیرعادلانه در این زمینه به نقطه استاندارد دست یافت.

شش. گفته می شود در حوادث روز گذشته 22 نفر بازداشت شده اند که جواد شفیعی ثابت مدیرکل سیاسی استانداری گیلان از تشکیل پرونده برای بازداشت شدگان خبر داده است. مشخص است در چنین اعتراضاتی، احساسات بر عده ای غلبه می شود که نباید از یک کاه کوهی ساخت. خوب است در زمینه بازداشت شدگان نهایت سعه صدر صورت گیرد و به خصوص اهالی بازداشتی سراوان که سیاسی نیز نیستند بدون هیچ گونه شکایتی آزاد گردند. حالا که مردم سراوان تحصن خود را پایان داده اند نیروی انتظامی هم به خاطر ناراحتی و مشکلات مردم از خیر شکایت و تشکیل پرونده برای سراوانی های بازداشتی بگذرد و مردم را نسبت به مطالبه گری خود امیدوارتر کند. البته پرسنل نیروی انتظامی هم جزئی از همین مردم هستند و آن ها نیز نسبت به مردم سراوان مسئولیت پذیری دارند و اقداماتشان جهت حفظ آرامش و عمل به دستورات مقامات بالادستی بود و نمی توان قصوری متوجه آن ها کرد. 

هفت. بسیاری از مردم می گویند معضل زیست محیطی سراوان تنها دامن گیر مردم نیست و همه کسانی که در این استان زندگی می کنند با آن دست به گریبان هستند. مسئولین به ویژه  مدیران بومی باید خود را جزئی از همین آب و خاک بدانند و فکر کنند که بهبود شرایط به نفع خود و خانواده شان نیز هست. در گیلان معضل پسماند در رودخانه ها و یا مراکز تخلیه زباله بسیاری از مردم را درگیر خود کرده است و در بازهای کوتاه مدت و طولانی مدت معضلات زیادی برای سلامتی مردم ایجاد کرده است. همه باید نسبت به آن مسئولیت پذیر باشیم تا تلاش شود که دیگر برای زباله جمع کردن هم کلی نیروی امنیتی جمع نگردد.