به گزارش حکایت گیلان |‍ ‍بابک قلی زاده دارستانی 

این روزها در فضای مجازی نوشته هایی دست به دست می شود البته با حمایت از حکومت رضا خان که سرکوب میرزا را به وی نسبت داده اند که میرزا در فکر تجزیه گیلان برپایی یک حکومت شورایی سوسیالیستی جدایی پذیر از ایران را داشته است ...؟ و پا را فراتر نهاده و اورا یک کمونیست دو آتیشه و عامل حکومت روسیه می دانند....؟که اگر رضا خان نبود میرزا گیلان را جدا می کرد... ؟برای پاسخ بدان لازم است نکاتی را در پاسخ بدین شبهه متذکر شویم : 

میرزا مردی خوش هیکل ، قوی بنیه و از لحاظ اجتماعی مودب و متواضع و خوش برخورد و مومن به اصول اخلاق و دینی بود . بسیار با استعداد صریح الهجه ، طرفدار عدل و حامی مظلوم که دوستانش عنوان داشته اند ....

ایدئو لوژی نهضت جنگل فقر و بیکاری و مهمتر از همه فقدان امنیت و تجاوز قوی بر ضعیف که به جامعه ایرانی عموما به جماعت گیلانی خصوصا تحمیل شده بود و وجود اعتشاش در سراسر کشور و ( اشغال گیلان توسط دول استعماری روسیه و انگلیس بسیار مهم ) از عواملی بودند که میرزا و یارانش نهضت جنگل را تاسیس کرد ....

دکترین سیاسی این نهضت چنین بود : اخراج نیروهای بیگانه - برقراری امنیت و رفع بیعدالتی - مبارزه با خودکامگی و استبداد ....

آنچه خود جنگلی ها در مورد ایدئولوژی خود بیان کرده اند چنین است : 

( ما قبل از هر چیز طرفدار استقلال مملکت ایرانیم استقلال بتمام معنی کلمه یعنی بدون اندک مداخله هیچ دولت اجنبی - اصلاحات اساسی مملکت و رفع فساد تشکیلات دولتی که هرچه بر سر ایران آمده از فساد تشکیلات است . 

ما طرفدار یگانگی عموم مسلمانانیم این است نظریات ما که تمام ایرانیان را دعوت بهم صدائی کرده خواستار مساعدتیم )....

 در مرامنامه نهضت جنگل 9 ماده وجود دارد که بسیار مترقی و پیشرفته که همه اقوام ایرانی را دربر می گرفت مهمترین آن عبارت بودند از : 

مساوی بودن کلیه افراد بدون فرقه ، نژاد و مذهب از حقوق مدنیه - تساوی زن و مرد در حقوق مدنی و اجتماعی ، مالکیت اراضی با ملاحظه تامین معیشت عمومی و آزادی فکر ، عقیده و آزادی فکر ، عقیده ، اجتماعی ، مطبوعات و کار....

مبارزه جنگلی ها برای بیرون راندن قوای اشغالگر و استعماری روسیه و انگلیس بود. از این رو در مبارزه با قزاقان و حکومت مرکزی احتراز می کردند . بطوریکه در جنگ ماکلوان وقتی قزاقان ایرانی را اسیر کردند با دادن خرجی و لباس با احترام آنان را آزاد کردند .....

شکست نهضت جنگل و سرکوب آن محصول اتحاد خائنانه دول روسیه و انگلیس و حکومت رضا خان بود با مجری سفیر روسیه در ایران روتشتاین که میرزا حاضر نشد به هریک از آنان تمایل پیدا کند. همکاری میرزا با بلشویک های روسیه صرفا بخاطر مبارزه آرمانخواهی انقلابی در آن دوره بود تا در سیاست جهانی ضد امپریالیستی آنان را موافق با خود داشته باشد که اگر وی وابسته به هریک از این دول می شد یقینا زنده می ماند.... مهمترین اهداف دول استعماری در سرکوب و براندازی نهضت جنگل چنین بود: جلوگیری از تبلیغات ضد انگلیسی در ایران و سایر کشورهای شرق - جدا کردن دولت شوروی و حزب کمونیست از نهضت های انقلابی بخصوص از انقلاب گیلان که منافع استعماری انگلستان را در ایران دچار خطر جدی نموده بود- با اجرای کودتای رضاخان انگلستان حفظ تسلط اقتصادی و نظامی لازم نبود برای جلوگیری از توسعه قدرت دولت شوروی نیروی نظامی در ایران داشته باشد- دولت شوروی نیز برای جلوگیری از حمله احتمالی ضد انقلابیون به خاک شوروی که از حمایت انقلابیون دست بردارد..... 

ژنرال دنسترویل فرمانده نیروهای مسلح انگلیس در ایران که با میرزا جنگیده در کتاب معروفش ( امپریالیزم در ایران و قفقاز ) میرزا را یک ایدآلیست با شرف و منصف دانسته و می گوید : بعقیده من میرزا کوچک خان از وطن پرستان حقیقی است و امثال او در ایران نادر و کمیاب است....

منابع : 

1-سردار جنگل - ابراهیم فخرایی 

2-شوروی ونهضت جنگل - مصطفی شعاعیان 

3-تاریخ انقلاب جنگل - محمد علی گیلک خمامی

4-نهضت میرزا کوچک خان و اولین جمهوری شورایی در ایران - پروفسور شاپور رواسانی