به گزارش حکایت گیلان | کتاب «کوچ در پی کار و نان» فاعلیت منفعلانۀ مستمندان آذربایجان از 1327 تا 1329 خورشیدی توسط نشر اختران، با قیمت 58 هزار تومان منتشر شد. این کتاب اثر محمد مالجو پژوهشگر حوزهٔ اقتصاد سیاسی است.
این کتاب تاریخنگاری قطعهای کلیدی اما تاکنون ناکاویده از تاریخ معاصر ایران یعنی کوچ مستمندان آذربایجان به تهران در اواخر دهۀ 1320 خورشیدی را بررسی می کند.
نیرویی که دیوانسالاران را واداشت سیاستهایی برای رسیدگی به مستمندان آذربایجان طراحی و اجرا کنند از جمع متفرق مستمندان آذربایجان برآمد اما نه از جنس مقاومت علنی یا نهانیِ دهقانان بود که فقط در روستاها جلوه مییافت، نه از جنس پیشروی آرام تهیدستان شهری که بعدها قوت گرفت، و نه از جنس سیاست متعارف طبقۀ کارگر که هنوز چندان گسترۀ گستردهای نداشت. نیروی جمع متفرق مستمندان آذربایجان در واپسین سالهای دهۀ بیست خورشیدی مشخصاً نوعی فاعلیت منفعلانه بود. مفهوم فاعلیت منفعلانه، همچون رازی تاکنون سربهمُهر، نیروی مستمندان آذربایجان طی اوایل دورۀ حضورشان در شهرها را تسخیر میکند.
معمای هویدا