به گزارش حکایت گیلان | نامزدهای انتخابات ۱۴۰۰ در دومین مناظره تلویزیونی خود با بی‌توجهی به مسائل حوزه اجتماعی و کلی‌گویی مختصر درباره آن نشان دادند که هیچ برنامه و اولویتی در این حوزه ندارند. به‌گونه‌ای که به گفته رئیس انجمن مددکاران ایران، مظلومیت حوزه اجتماعی در مناظره دوم به خوبی مشهود بود.

عصر سه‌شنبه ۱۸ خردادماه، دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با موضوع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برگزار شد. اما آنچه در این مناظره در حاشیه قرار گرفت و نامزدها به چند جمله کلی درباره آن اکتفا کردند حوزه اجتماعی بود.
در مناظره دوم، کاندیداهای ریاست‌ جمهوری ۱۴۰۰ به مشکلات افراد دارای معلولیت، زنان سرپرست خانوار، معتادان و لزوم حفظ سرمایه‌های اجتماعی اشاره کردند اما برای مخاطبان توضیح ندادند که چه برنامه‌ای برای حل این مشکلات دارند. با اینکه به اعتقاد کارشناسان حوزه اجتماعی یکی از مهمترین حوزه‌ها، جامعه است و فقر، آسیب‌های اجتماعی و عدالت اجتماعی از موضوع‌های مطرح در این حوزه است اما همیشه مورد غفلت قرار گرفته و فقط در زمان انتخابات و چاشنی شعارهای انتخاباتی کاندیداها برای داغ کردن تنور انتخابات مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما عصر سه‌شنبه صحبت‌های نامزدهای انتخابات نشان داد که گویا این بار در فرآیند انتخابات هم حوزه اجتماعی چندان به چشم نمی‌آید و مظلوم واقع شده است.

نامزدهای انتخابات برنامه‌ای در حوزه اجتماعی نداشتند
«سیدحسن موسوی‌چلک» رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در گفت‌وگو با ایرناپلاس گفت: عنوان گفت‌وگوی مناظره دوم اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بود.  انتظار می‌رفت در همین فرصت اندکی که برای حوزه اجتماعی درنظر گرفته شده بود، کاندیداها برنامه اجتماعی خود را اعلام کنند. گرچه به پرسش‌ها نیز نقد وارد است زیرا در حد و اندازه ارزیابی برنامه‌های کاندیداها نبود و سطح بسیار پایینی داشت. گروهی که پرسش‌ها را طرح کردند طبیعتا استدلال هایی برای خود داشتند که اگرچه قابل احترام است اما قابل قبول نیست.

موسوی ادامه داد: جامعه ما مسائل اجتماعی حاد و ریز و درشتی دارد و در شرایطی که همه می‌گویند حال حوزه اجتماعی خوب نیست متاسفانه حال مناظره اجتماعی کاندیداهای ریاست جمهوری هم خوب نبود. در مناظره دوم، درباره برخی مسائل اجتماعی همچون مشکلات معلولان، معتادان، ازدواج جوانان، زنان و فقرا به صورت کلی صحبت به میان آمد بدون اینکه در قالب برنامه‌ای باشد و کاندیداها بگویند که از چه طریقی می‌خواهند مشکلات این حوزه را حل کنند.

ما برنامه‌ای ندیدیم و صحبت‌ها بیشتر در حد توصیه بود. این در شرایطی است که کاندیداها باید برای آینده کشور برنامه داشته باشند. صحبت درباره اینکه تا به امروز چه شده و خوب عمل شده یا نشده کافی نیست، انتظار این است کاندیدای ریاست جمهوری با شناخت از وضعیت کنونی برنامه داشته باشد.

حل مسائل اجتماعی به دولت محدود نیست
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با تاکید بر اینکه مسائل حوزه اجتماعی و حل آنها محدود به دولت نیست، افزود: در این حوزه، قوه قضائیه، مجلس و کل حاکمیت دخیل هستند. کل حاکمیت باید برای حوزه اجتماعی تصمیم جدی بگیرد در غیر این صورت، حوزه اجتماعی کشور را دچار بحران جدی خواهد کرد.

به گفته وی، در چند سال گذشته بسیاری از اتفاقات حتی وقوع حوادث تلخ و ناگوار ناشی از افزایش قیمت بنزین نیز ناشی از کاهش سرمایه اجتماعی است. درست است که همه، معیشت و مشکلات اقتصادی را مشکل اول کشور می‌دانند اما اگر سرمایه اجتماعی در کشور بالا نباشد شما نمی‌توانید بحران‌ها را مدیریت کرده و یا اقتصاد مقاومتی را اجرا کنید.

پیامد بی‌توجهی به سرمایه‌ انسانی و اجتماعی
وی ادامه داد: اگر سرمایه اجتماعی نباشد نمی‌توان امروز تصمیمی گرفت که ۱۰ سال آینده نتیجه مطلوب برای همه مردم داشته باشد. اعتماد مهم است زیرا بستر مشارکت را فراهم می‌کند.

دو سرمایه عامل توسعه هر کشوری است؛ یکی سرمایه انسانی و دیگری سرمایه اجتماعی است. شرایط کنونی هم آسیب‌های اجتماعی را ایجاد و زمینه گسترش آسیب‌های اجتماعی را فراهم می‌کند.
وی افزود: مظلومیت حوزه اجتماعی در مناظره دیروز کاملا مشهود بود که این موضوع بسیار خطرناک است. امروز حوزه اجتماعی امنیت ما را نشانه گرفته است و اگر نتوانیم تدبیر کنیم نارضایتی‌ها افزایش پیدا خواهد کرد.

اولویت‌های اجتماعی دولت آینده
موسوی معتقد است: دولت بعدی باید چند اقدام را در دستور کار خود قرار دهد. نخست، اجرای نظام چند لایه اجتماعی است تا از این راه، افراد نیازمند شناسایی شده و کمک‌های اجتماعی، حمایت اجتماعی و وصل آنها به بیمه‌های اجتماعی انجام شود. اجرای این موضوع ممکن است دو دهه طول بکشد. ما ۴۰ سال نتوانستیم این نظام را اجرایی کنیم اما تنها راه چاره این است که این مسیر را طی کنیم.

ضرورت تشکیل وزارت امور اجتماعی
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، اقدام بعدی را، تشکیل وزارت امور اجتماعی قوی و تجمیع همه نهاد مرتبط و تفکیک حوزه رفاه از کار دانست و گفت: وزارتخانه کنونی، وزارت کار است اما ما یک وزارت امور اجتماعی قوی می‌خواهیم. باید امور اجتماعی از وزارت کشور که وزارت امور امنیت داخله است، گرفته شود.
«همه سازمان‌ها و نهادهای عمومی و دولتی چه آنهایی که زیر نظر دولت هستند و چه آنهایی که زیرنظر دولت نیستند، تجمیع شود. البته منابع مالی و ظرفیت‌های آنها هم باید تجمیع شود و زیر نظر وزارت امور اجتماعی قرار گیرد. این باعث می‌شود ساختار قوی در این حوزه داشته باشیم. این موضوع ایجاد ساختار جدید نیست بلکه همان تشکیلات قبلی با نیروهای انسانی است؛ ما به دنبال اضافه کردن ساختار نیستیم. اگرچه به دلیل گسترش مسائل اجتماعی لازم است که ساختار هم به همین تناسب تنظیم شود.
در همین یک سال و نیم گذشته وزارت بهداشت نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر نیروی جدید استخدام کرده است زیرا مردم به این خدمت نیاز دارند. اما هر چه مسائل حوزه اجتماعی بحرانی‌تر می‌شود توجه به ظرفیت این حوزه کمتر می‌شود.

استفاده از مدیران اجتماعی در مدیریت‌های اجتماعی
موسوی گفت: نکته بعدی اینکه، دولت باید از مدیران اجتماعی در مدیریت‌های اجتماعی استفاده کند. ۴۲ سال است که فرمان حوزه اجتماعی در دست مدیران اجتماعی نیست و بخشی از مشکلات کنونی نتیجه همین موضوع است. افراد در حوزه اجتماعی سرجای خود نیستند و متاسفانه این موضوع در طول ۴۰ سال گذشته ادامه یافته است. در انتخاب مدیران، باید افرادی انتخاب شود که سه ویژگی داشته باشند؛ نخست در حوزه اجتماعی صاحب‌نظر باشند؛ دوم، فهم سیاست‌گذاری اجتماعی داشته و سوم اجرا را بشناسند.

وی افزود: حذف شوراهای موازی و تعیین تکلیف دولت در حوزه فضای مجازی نیز لازم است زیرا فضای مجازی واقعیت امروز جامعه است. دولت باید امور اجتماعی را به عنوان یک حوزه مهم باور کند و بدون رویکرد سیاسی_امنیتی مورد توجه قرار دهد. رویکرد سیاسی _ امنیتی در حوزه اجتماعی عمق چاه مشکلات را عمیق‌تر می‌کند. امور اجتماعی را باید با رویکرد اجتماعی دید. در حوزه حاشیه‌نشینی نیز رویکرد اجتماعی را باید انتخاب و از ظرفیت مدیریت شهری برای مدیریت اجتماعی استفاده کرد.