اختصاصی_ حکایت گیلان | راضیه حاجی پور (فاضل پور): یکی از مهمترین ویژگی هایی که یک شهر را از سایر شهرها متمایز میکند و تاثیر زیادی بر منظر شهری دارد، آسفالت یکدست و مناسب معابر است و از مهمترین اقدامات و وعده های شهرداری، موضوع آسفالت خیابانها و معابر شهری است. شناخت دقیق انواع خرابی و اندیشیدن تدابیر لازم برای تعمیر و نگهداری راه و رفع خرابی های بوجود آمده جهت جلوگیری از گسترش خرابی، یک ارزش ملی محسوب می شود.
هدف اصلی این یادداشت، بررسی دلایل خرابی آسفالت معابر شهری رشت میباشد؛ شواهد و نظرات کارشناسی متخصصان امر که قبل از نگاشتن این یادداشت مورد بررسی قرار گرفت؛ نشان میدهد دلایل خرابی آسفالتهای معابرشهری، علاوه بر عوامل فیزیکی و شرایط اقلیمی که در خرابی روسازی آسفالت نقش اساسی دارند، عواملی از قبیل عدم دقت در روسازی و زیرساخت (بستر شبکه ارتباطی) خیابان های شهر، روشی سنتی، قدیمی و مخرب پاشیدن شن درشت و نمک روی آسفالت برای زدودن برف و یخ، حجم ترافیک و نوع وسایل نقلیه عبوری، کمبود نیروی انسانی متخصص و ماهر، کیفیت قیر مورد استفاده و ضعف سیستم مدیریت شهری و ... نیز به میزان قابل توجهی در خرابی آسفالت های معابر شهری موثر میباشند.
آسفالت چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
آسفالت در اصل نوعی ماده ترکیبی است که از ترکیب موادی همچون قیر، ماسه، شن و … تولید میشود. نسبت هر کدام از این مواد با توجه به نوع آسفالت و کاربرد آن متفاوت خواهد بود. برای تولید آسفالتهای مختلف از انواع مختلفی از قیرها همچون گیلسونایت یا قیر طبیعی، قیر مصنوعی و پالایشگاهی و … استفاده میشود.
از جمله مهمترین ویژگیهای آسفالت حالت کشسانی بودن آن در زمان قرار گرفتن در معرض حرارت است و زمانی که دمای آن بالا رود از قدرت چسبندگی بسیار خوبی برخوردار خواهد شد. مقاومت بالا در برابر رطوبت و ضربه، طول عمر بالا، شکلپذیری ساده و … از دیگر ویژگیهای آسفالت هستند.
پیش از آغاز مراحل آسفالت خیابانها ، مهندسان ماهر و کاربلد ابتدا به طراحی خیابان مورد نظر و بررسی زیر ساخت های لازم میپردازند تا این فرایند بیشترین بازدهی و بهترین عملکرد را برای آنها داشته باشد. در صورت نبودن طراحی مناسب ممکن است عمر آسفالت بسیار کوتاه باشد و همچنین خطرات بسیاری برای افراد طی رانندگی به همراه داشته باشد.
یکی از نکات مورد توجه هنگام آسفالت کردن خیابانها نحوه محاسبه ضخامت آسفالت خیابان است که با توجه به عوامل متعددی تعیین میشود میزان تردد از خیابان ، مساحت خیابان مورد نظر ، جنس و نوع اسفالت مورد استفاده و همچنین زیر ساخت بنای خیابان از جمله عوامل تأثیر گذار در تعیین ضخامت آسفالت به شمار میرود که توجه به آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
به طور معمول ضخامت آسفالت را ۶ تا ۹ میلی متر در نظر میگیرند که البته این مقدار از ضخامت زیر ساز آسفالت جدا بوده و تنها خود آسفالت مدنظر است . در صورت کمتر یا بیشتر بودن ضخامت از میزان استاندارد ، آسفالت تخت تأثیر عوامل بیرونی تخریب شده و قابلیت استفاده را از دست میدهد به این منظور لازم است تا طی ساخت و ساز حتما بررسیهای لازم صورت گیرد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
شاید آسفالت معابر از نظر عامه مردم یک لایه مصالحی باشد که با قیر مخلوط شده و به وسیله دستگاهی مخصوص روی زمین ریخته و صاف میشود و سپس غلطکها چند دور روی آن را میکوبند، اما این تصور نادرست است چرا که در حقیقت آسفالت معابر شامل لایه زیرین یا آسفالت زیره یا بیندر و آسفالت رویه که توپکا نامیده میشود است. بیندر به نام ۰ – ۲۵ هم معروف است، یعنی ذرات آن از ریزترین حالت ممکن تا ۲۵ میلیمتر متغیر است و توپکا هم شامل ذراتی از ریزترین حالت ممکن تا ۱۹ میلیمتر است.
توضیحات ارائه شده در این یادداشت به این خاطر است تا نگاهی کلی به مخاطبان ارائه شود تا بدانند که در نهضت آسفالت از وظایف شهرداری های سراسر کشور ، آسفالت معابر ، اتوبان ها و راه های مواصلاتی شهر است و شهر رشت در نهضت آسفالت در ۱۴۰۳ ، ۹۰۰ هزار متر مربع آسفالت برای این شهر انجام شده است. اما نکته قابل تامل اینجاست؛ با این حجم از آسفالت چهمقدار برای شهرداری های مناطق هزینه داشته است؟ کیفیت قیر و سایر مصالح در انجام این پروژه تا چه میزان بوده است که در بارندگی های اخیر در پاییز و زمستان ۱۴۰۳ در بسیاری از مناطق ، خیابانها، کوچه ها و جاده های اصلی آسفالت ها تحلیل رفتند و بسیاری از شهروندان از عملکرد شهرداری ناراضی هستند. از بین رفتن این هزینه ها را چه کسی جبران میکند؟ چرا هزینههایی که باید صرف رفاه مردم شود در جهت نارضایتی و عصبانیت مردم ختم میشود. این سوء مدیریتی است، سهل انگاری است یا توجیه منطقی و علمی دارد؟ اگر پاسخی علمی و منطقی است چرا تاکنون شهرداری برای روشن شدن افکار عمومی به این امر مهم نپرداخته است؟
از سوررئال به رئال در مدیریت شهری رشت