حکایت گیلان | قاسم شهبازی:

می توان اینگونه آغاز کرد گذشته از دلایل فیزیکی اعم از ژنتیک فاکتورهای مهم دیگری هم توانسته در نقش و بزرگ شدن شخصیت هنری _ادبی تاثیرگذار باشد مثل همنشینی با بزرگان علم ادبیات که خانم رخشنده اعتصامی ازدوران کودکی علاوه براینکه پدرایشان مقاله نویس و شخصیت فرهنگی دوره خود بوده، ارتباط تنگاتنگ و رفت امد خانوادگی و دوستی پدر این کودک خردسال با بزرگان عصرخویش همچون  دهخدا، ملک الشعرای بهار از هفت سالگی مورد تشویق های آنان برای نوشتن وسرودن قرارگرفته که موجب پل پروازِ رخشنده برای  پروین شدن در آسمان ادبیات ایران گشته است.

اگرچه هجرت از تبریز به تهران نیزموثر واقع گشته و یا جدایی وی با شریک زندگی خود علی رغم فاصله وتفاوت فرهنگی که با هم داشتند امابرای تشدید احساسات و درانزوا بودن او در رشد وی بی تاثیر نبوده بلکه برسرعت آن افزوده است.

زن بودن او اگرچه نتوانست تغییر آنچنانی را در ادبیات زنانه آن عصر نقش بازی کند اما قدرت سرایش او بویژه درسبک مناظره مثل موروبلبل و سیروپیاز و یامحتسب ومست ووو اورا منحصربفرد معرفی نمود.
البته سبک مناظره پای درتاریخ ایران زمین داردوعمرش به قبل از اسلام برمی گردد.

چون اولین بانوی شاعر ایرانی ست که توانسته دراین سبک  سربلندبیرون بیاید که اورا برجسته کرده تاپروین آسمان ایران زمین لقب بگیرد.

درسروده های وی نگاه آزادی‌خواهی و نوع مبارزه با استبداد و ظلم و دفاع از محرومان عصر خود دیده می شود درحدی که بااستفاده از استعاره های شاعرانه و به کارگیری بجا از مضامین مهم  اجتماعی فرهنگی در سبک ادبیات کلاسیک ایرانی دلیلی ست که  او را در صف بزرگان ادبیات مملکت می ببینیم.

بعنوان مثال این شعر فمینیستی را می توان گفت نمونه ای از نگاه آزادیخواهی و دفاع از حقوق زنان پروین اعتصامی ست

زان دم که پا به شارع هستی نهاده ایم
گامی دوراه رفته وگامی ستاده ایم

بنیان افرینش ما مرد و زن یکی ست
در شاهراه علم چرا ما پیاده ایم

ازحق مردمی زچه رو دست ما تهی ست
فرزند آدمیم نه ابلیس زاده ایم

در زیرپای خویش شدستیم پایمال
بادست خودحقوق خودازدست داده ایم

خلق وخوی حس آمیزی زنانگی در شعر تاحدی که تا قبل از او خیال بود دیده می شود اما نه به اندازه فروغ ولی در آن دوران هم درشعر کلاسیک غنیمت که نمیتوان گفت  ولی نوگرایی به حساب می آید.

اما چه کنیم که چرخ قدارسماوی زمانی که پروین دفتر سی و چهارسالگی عمر خود را ورق می زد فرصت چاپ کتاب دوم را از وی گرفت و بیماری حصبه اگرچه قبل تر از آن زمان  ادوارد رایت واکسنی ناکافی کشف کرده بود که بعدها فرمولاسیون کاملتری پدیدامد،
به وی امان زندگی نداد و ایرانیان را از بهره بردن شعرهای ناب او محروم  کرد.

هرچند امروزه نام  پروین اعتصامی در زمره  بزرگان شعروادب معاصر ایران زمین  به ثبت رسیده است و همواره می درخشد.