اختصاصی حکایت گیلان | طاها عبدالهی:جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان پس از یک دور تنش فزاینده و استقرار نیروهای نظامی در نزدیکی مرزها بالاخره سر میز مذاکره نشستند. مذاکراتی که بی گمان بانی آن فدراسیون روسیه است. هنگام بروز این تنش‌ها علیرغم سخت گیری طرف آذری هیچ گاه جریان عبور و مرور کالا و ترانزیت میان دو کشور قطع نشده بود. اکنون پس از مذاکرات دو جانبه بار دیگر موضوع توسعه حمل و نقل و تزانزیت کالا در محور آستارا- آستارا مورد توجه هر دو کشور قرار گرفته است. موضوعی که شاهین مصطفی اف معاون نخست وزیر دولت اذربایجان نیز به وضوح آن را در مقابل دوربین‌های رسانه‌ها بیان کرده است. طرف ایرانی همچنان بر توسعه همه جانبه روابط دو جانبه تاکید می‌کند  موضوع رفع سوتفاهم‌ها را هم به ماجرای اقتصاد می‌افزاید. آنچه که در آیین افتتاح دیده می‌شود از طرف آذربایجانی در سطح معاونان نخست وزیر، وزیر راه و توسعه دیجیتال، معاون فرمانده مرزبانی حاضر شده بودند ولی طرف ایرانی با تمام ظرفیت از جمله وزیر راه و شهرسازی، رئیس کل گمرک، فرمانده مرزبانی وارد مراسم شدند.

پل مرزی اتومبیل رو آستارچای و سایت موقت پایانه مرزی آستارا روز شنبه نهم دی ماه 1402 با حضور مقام‌های بلندمرتبه ایرانی و آذربایجانی در کنار پل راه آهن افتتاح شده است. وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات با وزارت ارتباطات و توسعه دیجیتال جمهوری آذربایجان برای ساخت آن توافق کرده بودند. آیین افتتاح نیز در روی پل مرزی برگزار شده و دو طرف روبان جانمایی شده را بریده‌اند.
دولت آذربایجان از فروردین 1401 تا تیر ماه 1402 با طی زمان 15 ماه مبلغ پنج و هشت دهم میلیون یورو برای ساخت این پل هزینه کرده و سازنده آن شرکت آذرپاسیلو است. این پل با چهار باند رفت و برگشت، دو گذرگاه پیاده، 89 متر طول ، 30 متر و 60 سانتی متر عرض و 24 متر و 60 سانتی متر گذرگاه آسفالته دارد.
پس از آیین افتتاح پل و پایانه موقت مرزی طرف‌های ایرانی و آذربایجانی مذاکراتی را در خاک آذربایجان برای استفاده از این پایانه موقت مرزی برگزار کرده‌اند که هنوز نتایج آن منتشر نشده است. پایانه موقت مرزی در روستاهای باغچه سرا ایران و مسجد محله آذربایجان به یکدیگر متصل می‌شوند. هنوز در سمت خاک ایران دستگاه ایکس ری برای اسکن بار کامیون‌ها مستقر نشده است.
طبق مذاکرات دو جانبه مقرر شده است تا پایانه دائمی در بارانداز ریلی آستارا مستقر شود و از آستاراچای تا این نطقه جاده چهار بانده شامل دو باند رفت و و دو باند برگشت ساخته شود که تاکنون تنها دو باند آن را ساخته‌اند.
شاهین مصطفی اف معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان و مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران، هیئت های همراه و فرماندهان مرزبانی دو کشور در آیین افتتاح این پل شرکت کرده‌اند.
شاهین مصطفی اف در آیین افتتاح طی سخنانی با تبریک این رویداد ضمن قدردانی از تلاشهای سازندگان و طرف ایرانی گفته است: روابط دو کشور در سایه مدیریت دولت آذربایجان، رئیس جمهور الهام علیف و ابراهیم رئیسی رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران رو به توسعه است.
معاون نخست وزیر آذربایجان درباره نقش صنعت حمل و نقل در رابطه میان دو کشور و اقتصاد بین المللی اظهار کرده است: روابط شاخه های متعددی دارد و روابط حمل و نقل یکی از آنهاست. خطوط ارتباطی کریدرو شمال به جنوب برای رشد روابط اقتصادی مهم است. راه اندازی پل گذر مزی و پایانه موقت اهمیت زیادی دارد و برای کشور ما مهم است. افتتاح این پل در حوزه حمل و نقل و ترانزیت اهمیت بالایی دارد. روابط حمل و نقل در گسترش روابط اقتصادی دو کشور نقش خواهد داشت و رابطه اقتصادی توسعه می‌یابد. همچنین زیرساخت‌های حمل و نقلی ساخته شده به توسعه حمل و نقل بین المللی هم می‌انجامد. پل قدیمی پاسخگوی ظرفیت رفت و آمد میان دو کشور نیست. اکنون شاهد صف کامیون‌ها در نزدیکی مرز ایران هستیم.
این مقام آذربایجانی با بیان افزایش مبادله کالا میان دو کشور افزوده است: روابط اقتصادی در سال گذشته (2023 میلادی) 46 درصد رشد یافته است و انتقال ترانزیتی نیز 45 درصد افزایش دارد. همین (آمار) نشان دهنده نیاز به این پل جدید است که ظرفیت (حمل و نقل) دو کشور را تامین می‌کند و مطمئن هستم تا چند سال نیاز دو کشور را پاسخگو است.

وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران در این آیین با بیان سیاست دولت متبوعش اظهار کرده است: دولت آقای رئیسی توسعه همکاری با همسایگان را مد نظر قرار داده است. روابط با همسایگان به ویژه کشور دوست آذربایجان که در دل مردم ایران جای دارد روز به روز توسعه می‌یابد که خواست دولت ایران و رهبر انقلاب اسلامی است. بعضی سوتفاهم هایی وجود دارد که هر چه سریعتر رفع شود تا هر چه سریعتر روابط دو کشور به سطح خوبی برسد. یکی از همسایگان خوب کشور دوست آذربایجان است که مرز مشترک خاکی فرصت بی نظیری برای توسعه تجارت را در اختیار میان دو کشور فراهم کرده است.

مهرداد بذرپاش با بیان توافق راهبردی دولتهای دو کشور تصریح کرده است: طی نشست تاشکند روسای جمهور دو کشور حدود دو ماه پیش توافقاتی انجام دادند و در جلساتی که با رئیس جمهور آذربایجان و شاهین مصطفی اف معاون نخست وزیر برگزار کردیم. جلسات، نشست‌های دیپلماتیک، تبادل هیئت‌ها و زیرساخت‌هایی که ایجاد می‌شود برای توسعه حمل و نقل میان دو کشور در سطوح جاده‌ای، ریلی و ترانزیتی موثر بوده است. ساخت پل آق بند و جاده آق به جلفا آغاز شده و توافق راهبردی دو کشور است.
مهرداد بذرپاش با بیان ارتقای روابط ترانزیتی در سال گذشته میلادی تاکید کرده است: آمار گمرک جمهوری اسلامی نشان می‌دهد حدود یک و نیم میلیون تن کالا شامل واردات، صادرات و ترانزیت مبادله شده که این عدد معنادار است. با راه‌اندازی پایانه جدید و زیرساخت‌های جدید شبکه ترانزیتی میان دو کشور اضافه خواهد شد و زمینه توسعه تجارت فراهم می‌کند.
این مقام دولتی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به مشکلات پایانه مرزی آستارا اظهار کرده است: آستارا یکی از پایانه های قدیمی دهها ساله ماست که پایانه اصلی تجارت جادهای میان ایران و آذربایجان محسوب می‌شود. این پایانه بخاطر معطلی کامیون‌ها ظرفیت کم و پل قدیمی که دهها سال قبل ساخته شده مشکلاتی دارد. البته با همکاری جمهوری آذربایجان نسبت به مقاوم سازی پل اقدام می‌کنیم تا ظرفیت تردد را افزایش دهیم. عملیات ساخت و راه اندازی پل مناسب در کمتر از دو سال پایان یافته است. نیروهای راهداری با تلاشی یک ماهه مرحله نخست راه اندازی شامل پایانه موقت را به پایان رسانده‌اند. پایانه دائمی نیز در دسترس قرار میگیرد و مشکلی که سالهاست در پایانه آستارا با آن مواجهیم حل می‌شود. ظرفیت جابجایی کالا به دو برابر خواهد رسید. امیدوارم که سال آینده شاهد افزایش 100 درصدی روابط دو کشور باشیم.