به گزارش حکایت گیلان | در آستانه سالگرد شهادت کوچک جنگلی، رهبر جنبش جنگل، کتاب «گزارشی اسنادی از جنبش جنگل و مداخلات روسیه و شوروی در ایـران» توسط انتشارات سپیدرود رشت منتشر شد.
این کتاب حاصل سال ها پژوهش دکتر عباس پناهی، دانشیار تاریخ دانشگاه گیلان درباره بازتاب جنبش جنگل در اسناد آرشیوی ایران است.
نویسنده اثر در گفتگو با ایسنا، درباره این موضوع با بیان اینکه جنبش جنگل واکنشی به دخالت روس ها در ایران بود، اظهار کرد: روس ها نقشی اساسی در ناکامی مشروطیت همچنین سرکوب آزادیخواهان ایرانی داشتند در نتیجه بهانه شکلگیری جنبش جنگل مبارزه با دخالت بیگانگان روس در ایران و حفظ تمامیت ارضی ایران بوده است.
دانشیار تاریخ دانشگاه گیلان با اشاره به اینکه کتاب حاضر بخشی از اسناد مراکز آرشیوی ایران درباره موضوع مورد بررسی است، افزود: همزمانی شکلگیری جنبش جنگل با جنگ جهانی اول، افول امپراتوری های روسیه تزاری، عثمانی و آلمان و ظهور بلشویزم و آغاز دوره جدید در تاریخ جهانی، موجب درهمتنیدگی جنبش جنگل با این رویدادهای بین المللی شده است.
پناهی تصریح کرد: در این میان جنگلیها که با آرمان استقلال ایران و مبارزه با بیگانگان گام در عرصه سیاست نهاده بودند خود را در برابر قدرت های جهانی یافتند. چگونگی مواجهه با قدرتهای بزرگ چالش بسیار مهم جنگلی ها در تاریخ هفت سال جنبش بوده است.
وی به محتوای اسناد منتشر شده در این کتاب اشاره کرد و گفت: در کتاب حاضر بیش از یکصد و هفتاد سند از مراکز آرشیوی ایران و کشورهای خارجی منتشر شده که بخشی از اسناد جنبش جنگل و نقش روس ها در تحولات ایران بوده و مورد بازخوانی و پژوهش قرار گرفته است.
پناهی تاکید کرد: در اسناد پیش رو، تلاش کردم تا نقش سیاستمداران ایرانی و همچنین رویارویی جنگلیها با نیروهای سیاسی داخلی و خارجی را از خلال اسناد آرشیوی ارائه کنم. علاوه بر اسناد جنبش جنگل، بخشی از اسناد کتاب نیز حاوی دخالتهای روسها و پس از آن بلشویکها در ایران و بازگو کننده نقش و کارکرد آنان در تناقض با منافع ملی ایران در این سرزمین است.
دانشیار تاریخ دانشگاه گیلان تصریح کرد: نامه میرزاکوچکجنگلی به لنین و درخواست کمک از وی، اعلان عفو عمومی توسط رضاخان وزیر جنگ، گزارش اولتیماتوم کنسول روسیه به دولت ایران مبنی بر سرکوبی فوری جنگلیها، تلگراف نصیرالسلطنه و درخواست بررسی مشکلاتی که از طرف کنسولگری روسیه بهوجود آمده است، شکایت از کنسولگری روس و اقدامات آن در جهت ایجاد اختلال در استقلال ادارات گیلان، شکایت صیادان از جلوگیری صید ماهی در رودخانه انزلی، گزارش در باب نزاع میان اهالی آستارا و نظامیان روس، متضرر شدن ایرانیان از منازعات میان دستههای بلشویک و منشویک، عناوین برخی از اسناد منتشر شده در این کتاب است.
گفتنی است کتاب «گزارشی اسنادی از جنبش جنگل و مداخلات روسیه و شوروی در ایـران» به اهتمام حوزه هنری گیلان و انتشارات سپیدرود در پاییز ۱۴۰۲ به چاپ رسیده است.