به گزارش حکایت گیلان | نشست پاسداشت ثبت کاروانسراهای ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو عصر یکشنبه ۹ مهر ۱۴۰۲ در محل سالن همایش‌های دانشگاه معماری و هنر پارس برگزار شد.

در این نشست که با همکاری دانشگاه معماری و هنر پارس و معاونت میراث‌فرهنگی کشور و با حضور علی دارابی قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و جمعی از پیشکسوتان حوزه میراث‌فرهنگی و معماری برگزار شد، روند ثبت جهانی و نتایج و دستاوردهای ثبت جهانی کاروانسراهای ایرانی مورد بررسی قرار گرفت.

سید محمد بهشتی رئیس اسبق سازمان میراث‌فرهنگی در این نشست در سخنانی گفت: راه در ایران بسیار اهمیت دارد و در این میان کاروانسراها نیز اهمیت بسیار زیادی دارند و در حقیقت کاروانسراها مانند سلول‌های بنیادی هستند.
او افزود: راه در ایران بسیار اهمیت دارد، چرا که راه در ایران با راه در اروپا و با سایر اماکن دنیا تفاوت دارد. راه در ایران مانند یک اندام زنده است. در این میان کاروانسراها مانند مفصل و مانند لولای در عمل کردند و حالا می‌توان نقش آن‌ها را بهتر ارزیابی کرد.
بهشتی اضافه کرد:  کاروانسراها در حقیقت مانند سلول‌های بنیادی هستند و  امروز خوشحال هستیم که ۵۴ کاروانسرای ایرانی ثبت جهانی شده‌اند.او در ادامه صحبت‌های خود گفت: ثبت آثار ایرانی به سایر ثبت‌های دنیا نیز اهمیت می‌دهد چرا که بسیاری از آثار در ایران در دنیا بی‌نظیر هستند.

رئیس اسبق سازمان میراث‌فرهنگی خاطرنشان کرد: ایده کاروانسراها متعلق به ایران است و این بسیار اهمیت دارد. باید از همه افرادی که در تهیه و ثبت پرونده‌ کاروانسراهای ایرانی تلاش کردند، تشکر و قدردانی کنیم.

ثبت کاروانسراهای ایرانی نشان عظمت ملت ایران است

محمود گلابچی بنیانگذار دانشگاه معماری و هنر پارس نیز  در این همایش در سخنانی با اشاره و تبریک ثبت ۵۴ کاروانسرای ایرانی در فهرست یونسکو گفت: ثبت این ۵۴ کاروانسرا در حقیقت تائیدی است بر پیشنیه غنی تاریخی و نشانی از عظمت ملت ایران است.او افزود:  حوزه میراث‌فرهنگی بسیار دارای اهمیت است و در کنوانسیون‌های بین‌المللی نقش آن‌ها در ساختن هویت بشری مشخص و تعیین می‌شود.
بنیانگذار دانشگاه معماری و هنر پارس اضافه کرد: باید نشان دهیم که چگونه ایران در ساختن تمدن بشری نقش داشته است این وظیفه ما است و باید آن را به تمام دنیا معرفی کنیم. به‌عنوان مثال همین معماری ما نشان می‌دهد که ما یک کشور بزرگ و متفاوت در دنیا بوده‌ایم.
او یادآور شد: من از میراث‌فرهنگی به‌عنوان ثروت‌های ملی یاد می‌کنم. اعتقاد دارم دانشگاه‌ها نقش خود را در حوزه میراث‌فرهنگی باید به شکل بهتری نشان دهند. در کنار آموزش و پژوهش باید تولید به وجود آید اما در کنار آموزش، پژوهش و تولید باید کارآفرینی داشته باشیم و در نهایت دانشگاه باید به مسئولیت اجتماعی خود نیز توجه داشته باشد.

ماسوله سال آینده ثبت جهانی می‌شود

رسول وطن‌دوست چهره ماندگار حوزه میراث‌فرهنگی نیز در این نشست در سخنانی گفت: در اجلاس ریاض پرونده کاروانسراها با اجماع جهانی به ثبت رسید اما پرونده ماسوله دیفر شد که البته به معنای حذف این پرونده نیست و مطمئن باشید که پرونده ماسوله سال آینده ثبت خواهد شد.
او با بیان این که متاسفانه بنا به دلایلی ۲۴ سال از ثبت آثار جهانی محروم بودیم، افزود: این در حالی است که برخی از کشورها از جمله ایتالیا آثار بسیار زیادی را ثبت کردند و ما عقب افتادیم و حالا باید تلاش کنیم تا این عقب‌افتادن ما جبران شود.
وطن‌دوست ادامه داد: بسیار خوشحال و خرسند هستیم که کاروانسراها به نام ایران ثبت جهانی شده است. این کاروانسراها متعلق به ایران است و خوشبختانه به نام ایران ثبت جهانی شده‌اند.
چهره ماندگار میراث‌فرهنگی خاطرنشان کرد: ۱۱۹۹ اثر طبیعی و فرهنگی در کل دنیا ثبت جهانی شده که ایران ۲۷ اثر را ثبت کرده است. باید تلاش کنیم تا با ایده‌هایی مثل ثبت زنجیره‌ای امکان ثبت جهانی آثار بیشتری در کشورمان فراهم شود.

ثبت جهانی پیشران توسعه فرهنگی کشور است

محمدحسن طالبیان معاون سابق میراث‌فرهنگی کشور نیز در این نشست در سخنانی گفت: ایران در حوزه ثبت جهانی سرآمد است و کشورمان در این حوزه دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی است و اهمیت فراوانی دارد و از ایران می‌توان به‌عنوان یک کشور پیشگام نام برد.او افزود: خوشبختانه تا کنون ۲۷ اثر ایران ثبت جهانی شده که همه دارای اهمیت است. به نظر من ثبت جهانی پیشران توسعه فرهنگی در کشور است. میراث‌فرهنگی هر کاری که انجام می‌دهد دارای یک پیام است. کاروانسراهای ایرانی یک نمونه از کارهای موفق فرهنگی در ایران است اکنون نباید مجتمع‌های بین‌راهی با الگوهای اروپایی احداث شوند ما نمونه های موفق ایرانی مانند کاروانسراها را داریم.
طالبیان در ادامه گفت: ثبت جهانی کاروانسراهای ایرانی حقیقتا کار بزرگی است و به‌عنوان یک کارشناس حوزه میراث‌فرهنگی از تمام دست‌اندرکاران تهیه و ثبت این پرونده تشکر و قدردانی می‌کنم.

پیروز حناچی شهردار اسبق تهران نیز در این نشست تخصصی در سخنانی گفت: بعد از سال ۱۹۶۰ با احداث یک سد چالشی در دنیا به وجود آمد که ما هر کاری که دلمان می‌خواهد نمی‌توانیم با آثار تاریخی انجام دهیم. در سال ۱۹۷۲ موضوع کنوانسیون به صورت جدی مطرح شد و دو محور میراث طبیعی و میراث‌فرهنگی به کنوانسیون اضافه شد و ما نیز در همان سال‌ها به کنوانسیون پیوستیم.
او افزود: آثار زنجیره‌ای ما که ثبت می‌شود مسئولیت وزارت میراث‌فرهنگی را سنگین‌تر می‌کند البته تجربه نشان می‌دهد آثاری که ثبت جهانی شده بهتر از سایر آثار نگهداری می‌شوند.
حناچی گفت: ظرفیت‌های فراوانی در حوزه ثبت جهانی در ایران وجود دارد حداقل ۵۰ ظرفیت برای ثبت جهانی هم‌اکنون شناسایی شده با این حال ظرفیت‌های بیشتری نیز وجود دارد. به‌عنوان مثال خیابان ولیعصر تهران یکی از این ظرفیت‌ها است که ثبت ملی شده و کمیسیون ماده پنج نیز مقررات ساخت و ساز در این خیابان را رعایت می‌کند.
در این نشست تخصصی همچنین تعداد دیگری از کارشناسان و مدیران حوزه میراث‌فرهنگی و معماری از جمله مصطفی پورعلی، علیرضا ایزدی، سیر علیرضا قهاری، اسکندر مختاری، محمد سعید ایزدی و رضا فیاضی در پنل‌های تخصصی به ایراد سخنرانی پرداختند.

منبع: میراث آریا