اختصاصی  حکایت گیلان | ابوالفضل رضایی:  در قسمت اول بررسی وضعیت صنعت چای در استان گیلان پای صحبت موسی زابلی و کیوان پوربخش دو تن از کارشناسان این بخش  نشستیم. ( اینجا بخوانید)

در قسمت دوم این گزارش نیز نظرات علی چابک ( مدیر شرکت چای چابک) و احمد رضا بخشی ( تاجر چای و مدیرعامل انجمن تخصصی محصول چای،دمنوش، فرآورده های گیاهی ایران ) را خواهید خواند.

 مشکل واردات بی رویه

علی چابک در این گفتگو با اعلام اینکه کارخانجات برای محصول با کیفیت چای ایرانی مشکلی ندارند و در سالیان اخیر فروش چای با کیفیت ایرانی رشد چشمگیری داشته است عنوان کرد: برندهای معتبر چای داخلی سرمایه گذاری خوبی در این زمینه داشته اند ولی مشکل عمده اینجاست که چایی که  در دولت های هاشمی تا پایان احمدی نژاد در انبارهای تهران و شمال دپو شده اند، باعث برهم زدن بازار چای قیمت متوسط تولید سال شده و هر موقع که انبارهای سنواتی طولانی مدت بسته می شود فروش این بخش از تولید (چای متوسط رو به پایین) دارای مشکلات کمتری رو به رو هستند و کارخانجات و کشاورزان رضایت نسبی از فروش دارند.

مدیر شرکت چای چابک و محصولات ناب نوش در بخش دیگری از این گفتگو گفت: واردات بی رویه و اختصاص ارز ارزان به وارد کننده چای باعث برهم زدن توازن فروش چای ایرانی و خارجی می‌شود، رانت دولتی در بازار هدف و فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای عده ای وارد کننده خاص که بعضاً از چای سنوات و چای کم‌ کیفیت خارجی در بسته های خودشون استفاده می کنند هم دلیل بر هم خوردن این بازار هست.

عدم تعیین تکلیف چای سنواتی

این فعال صنعت چای گفت: عدم تعیین تکلیف چای سنواتی که در واقع بزرگترین ظلم به صنعت چای(کشاورز و تولید کننده) هست،باعث  فروش نرفتن  بخش متوسط تولید کارخانجات شده است و تجار همیشه در انتظار خرید با باز شدن انبارهای سنواتی به علت حداقل ۳۰هزار تومن ارزانتر بودن نسبت به همان محصول سال جاری هستند.

یکی از سالم ترین چای های دنیا را داریم | ارز ترجیحی و ارزان در اختیار وارد کننده قرار نگیرد 

چابک با ابراز امیدواری به آینده صنعت چای و چای ایرانی گفت: یکی از سالم ترین چای های دنیا را داریم و حتما تلاش خواهیم کرد با سرمایه گذاری بلند مدت و سال به سال با افزایش فروش در سبد مصرف هم وطنان موجب رضایتمندی انان را فراهم نماییم. ترکیه نمونه خوبی از ارتقای سطح زیر کشت و کیفیت در دهه گذشته است و بایستی همه عناصر تاثیرگذار  مدخل بر این صنعت حامی باشند.
چای با کیفیت ایرانی توان رقابت با چای های مرغوب خارجی را دارد. بایستی تلاش کنیم بالادستی ها را مجاب و قانع کنیم سیاست های توسعه ای را تعمیم ببخشند و در پاره ای از تصمیمات ضد تولید خود را ترمیم نمایند.  در هر صورت نگاه دولت ها در شکوفایی صنعت چای تاثیر گذار هست.
اگر تصمیماتی که در پایتخت گرفته می شود نظرات کارشناسی و‌ پخته شده ی دلسوزان و دست اندرکاران واقعی صنعت چای لحاظ شود می توان بیشتر به خودکفایی این محصول شمال کشور در کوتاهترین زمان ممکن خوشبین بود، ولی اگر دخالت‌های صاحبان رانت در تصمیم سازی و تصمیم گیری بیشتر باشد؛ معضلات صنعت چای به قوت خود باقی می ماند.
چابک در برابر پرسش افزایش قیمت دو برابری چای خشک نسبت به سال قبل گفت:  چای ایرانی علی رغم کیفیت متناسب، نسبت به  میانگین قیمت جهانی چای،از قیمت پایینی برخوردار هست.  باید ارز ترجیحی و ارزان در اختیار وارد کننده قرار نگیرد تا با واردات بی رویه آسان، قدرت رقابت از چای مرغوب ایرانی بگیرد! و  البته اینکه ارز حاصل از صادرات چای به صورت آزاد در اختیار صادر کننده ای که با مهر و تائید سازمان چای و سندیکای کارخانجات چای اقدام به خرید چای تولید ۱۴۰۲ می کند و صادر میکند قرار گیرد تا انگیزه صادرات بوجود بیاید؛ دولت با وام‌های کم بهره زمینه ورود ماشین آلات بروز چایسازی دنیا را برای تولید کننده شمال کشور فراهم کند.

علی چابک در پایان این گفتگو اظهار داشت: گرچه چای ایرانی بعد‌ دو‌ دهه ریزش، در سالهای اخیر مشتریان و مصرف‌کنندگان خوبی پیدا کرده ولی برای اینکه بتوانیم در بازار رقابتی چای دنیا باقی بمانیم باید یک عزم ملی در سطح مجلس و وزارت خانه و نمایندگان استانی داشته باشیم و برای چای صادراتی برنامه ای مدون با دورنمایی مشخص ترسیم کنیم.

هرچه به دست می‌آوریم یک شبه با یک بخشنامه و تصمیم نابجا دود هوا می شود | مهمترین چالش رقابت بخش های دولتی با صنعت چای است

چابک در پایان  این گفتگو  درباره مهمترین چالش های فرآوری و تولید چای خشک پیش روی کارخانجات  نیز گفت: : مهمترین چالش رقابت بخش های دولتی با صنعت چای است که هر چه تولیدکنندگان در سالهای گذشته تلاش کردند و بازار بدست آوردند یک شبه با یک بخشنامه و تصمیم نابجا دود هوا می شود . وی افزود: گرچه ما در برند سازی چای ایرانی تا حدودی به سبب انحصار دولت در سالیان متمادی مقداری عقب ماندیم  ولی امروز بالای ۲۰برند‌ مطرح کشوری چای داخلی داریم که سالیانه تامین کننده فروشگاه های زنجیره ای بزرگ کشوری و بسیاری از موسسات و شرکتهای بزرگ دولتی و ارگانهای مختلف هستند و چند برند بین المللی بسته بندی هم در زمینه چای مرغوب ایرانی فعالیت دارند و سالیانه حجم خرید بالاتری نسبت به سال قبل از چای داخلی دارند ولی باز جای توسعه و سرمایه گذاری بیشتر را دارد.

در طبقه بندی چای داخلی ضعف داریم

احمد رضا بخشی مدیرعامل انجمن تخصصی محصول چای،دمنوش، فرآورده های گیاهی ایران  هم در این گفتگو درباره چرایی عدم استقبال و سرمایه گذاری تجار و بازرگانان برای بسته بندی و عرضه چای داخلی گفت: یکی از دلایل آن می تواند این باشد که ما در زمینه چای داخلی هنوز  نظام خاصی نداریم یعنی در چای داخلی نتوانسته ایم  وضعیت  مشخصی را تعیین نماییم که تجار و بازرگانان بتوانند در واقع یک محصول را با کیفیت خاص خودش تهیه کنند! این بدین معنی است که ما هنوز در طبقه بندی چای داخلی ضعف داریم؛ یعنی این که چای ها را  به  چند نوع شکسته،شکسته۱، شکسته۲، ممتاز و قلم تقسیم بندی  نکردیم و  هنوز نتوانسته ایم در این زمینه به یک استاندارد مشخصی برسیم و یکی از دلایل عدم استقبال از بسته بندی همین  امر بوده و دیگر دلایل آن عدم اتصال بازار به تولید می باشد.

با مکانیسیم اختلاط، مشکل فروش چای داخل را حل کنیم | میزان بار وارداتی چای به کشور نسبت به سال قبل کاهش چشمگیری داشته است

احمد رضا بخشی در مقابل پرسش یکی از مهمانان ( موسی زابلی)  در این گفتگو  درباره اختلاط چای داخلی و خارجی اظهار داشت: در این رابطه یکسری راه حل ها به سازمان چای کشور از سوی انجمن تخصصی چای، دمنوش و فرآوردهای گیاهی پیشنهاد شده که می تواند راهگشای صنعت چای داخلی باشد و شاهد فروش چای داخله بیش از این باشیم. در واقع این تصمیم سالهای قبل شاهدش بودیم. آن هم نه فقط در زمینه چای درجه یک داخلی، بلکه در زمینه چای درجه دو داخلی که فروش آن کمی سخت تر نسبت به محصول چین بهاره است با مکانیسیم اختلاط می‌توانیم مشکل فروش چای داخل را حل کنیم.

وی در بخش دیگری از این گفتگو درباره اشباع بازار امسال به دلیل واردات بیش از نیاز کشور گفت: درباره این سوال موافق نیستم و صحت ندارد. یک شرکت متخلف به میزان دو سال و نیم کشور ثبت سفارش گرفته و ارز گرفته ولی باری وارد کشور نشده، در آن حجم و میزانی که دوستان فکر می کنند بار وارد کشور نشده است و اتفاقا برخلاف انتظارات می توان از سامانه گمرگی کشور  سوال  کرد و میزان بار وارداتی چای به کشور نسبت به سال قبل کاهش چشمگیری داشته است.
این تاجر و فعال صنعت چای در ادامه این نشست علت اینکه کشورهای همسایه و آسیای میانه و کشورهایی مثل عراق و افغانستان برای خرید چای ایرانی استقبال نمی کنند چیست عنوان کرد: ما دو نوع صادرات چای ایرانی داریم : اول چای درجه یک؛ که صادرات آن کم و بیش صورت می گیرد  و دوم  چای های خیلی ضعیف ما هست که صادر  می‌شود یعنی بار متوسط را در داخل به فروش می رسانیم و یا بار خیلی قوی را در داخل و یا بعضا با صادرات در کشورهای خاص انجام می شود .

در زمینه صادرات چای یک رویه جدیدی را در پیش بگیریم | بیشتر بارهای صادراتی  بارهای ضعیفی هستند

بخشی  در ادامه افزود: بیشتر بارهای صادراتی ما به کشورهای همسایه از نظر کیفیت  بارهای ضعیفی بوده است.  ما باید در زمینه صادرات چای یک رویه جدیدی را در پیش بگیریم و حتی می توانیم از واردات چای در این زمینه استفاده کنیم که همین برندهایی که فی الواقع مطرح هستند چه در چای ایرانی و چه در چای خارجی بتوانیم از آن ها استفاده بهینه نماییم. در واقع با  عمل اختلاط به رونق صادرات کمک نماییم.

چای وارداتی را با چای داخلی مخلوط کنیم تا صادر شود

این تاجر چای خاطرنشان کرد: این اقدام بر اساس بیزنس Import& export انجاممی‌شود؛  یعنی واردات انجام می شود و بعد از آن  یک اختلاط صورت می گیرد و در نهایت صادرات انجام می‌شود. به عبارتی با یک عمل چند اقدام پرسود را انجام می دهیم. ۱- اشتغال را تقویت می کنیم(بهبود کسب و کار) ۲-کشاورز ما متنفع می گردد( تولیدکننده حمایت می شود). ۳-شرکت های بسته بندی ما خیلی پویاتر و با اقتصاد بهتری را خواهند داشت . در این زمینه نیاز است رایزنی های خاصی صورت گیرد چه با دوستان تولید کننده ،چه با شرکت های فرآوری و چه شرکت های واردکننده که این امر در واقع نظارت وزارت جهاد کشاورزی و وزارت خارجه را می طلبد .

با روش پرداخت سوبسید مخالفیم با خود سوبسید نه

بخشی در این گفتگو پرسش خبرنگار حکایت گیلان مبنی بر اینکه با حذف سوبسید از چای موافقید تصریح کرد: در زمینه خرید برگ چای داخلی سوبسید پرداخت می‌شود که به کشاورز و کارخانه دار کمک می کند این صنعت رشد بهتری را داشته باشد، با روش پرداخت سوبسید فکر می کنم مخالف هستیم ولی به اینکه سوبسید پرداخت بشود کاملا موافقیم. در واقع سوبسید باید به نحوی پرداخت گردد که کشاورز تولیدکننده ثمره آن را در زندگی و شغل خود ببیند و کارخانه دار نیز در تولید خودش لمس کند. اگر این سوبسید هدفمند باشد قطعا به تسهیل کننده و منجر به تقویت صنعت چای داخلی خواهد شد.‌

صداوسیما موظف است برای تولید داخلی چای سوبسید تبلیغی ارائه کند

بخشی در پایان درباره مهمترین چالش های بازاریابی، توزیع، عرضه، فروش تجارت چای بیان داشت: اگر طرحی که در پرسش دوم از آن سخن گفته شد موسوم به "اختلاط چای " اجرایی شود ما هیچ مشکلی در زمینه بازاریابی و فروش نخواهیم داشت. یک مشکل دیگری را هم داریم تحت عنوان تبلیغات! صداوسیما طبق قانون باید از تولید داخلی حمایت کند و به بخش تولید داخلی سوبسیدهای خاص تبلیغاتی ارائه نماید. با این شیوه  می توانیم محصول داخلی را به اقناع حداکثری و با روش صحیح آن در سفره خانوار بنشانیم.