اختصاصی حکایت گیلان |مینا زمانی : معاونت سیاسی _امنیتی و اجتماعی یکی از مهمترین ارکان وزارت کشور و مراتبا در استانداری ها نقش تعیین کننده ای در پیگیری و به اجرا رساندن اهداف و شعارهای هر دولتی را ایفا می کند. همانگونه که پیداست این بخش از سه محور سیاسی ،امنیتی و امور اجتماعی نقش قابل توجه ای در موفقیت مجموعه مدیریت استانداری را برعهده دارد. راهبری ، نظارت و اجرای تغییر و تحولات مدیران همیشه بایستی در راهروها و اتاق معاونت سیاسی جستجو کرد.

۱_چرا معاون سیاسی ها در دولت ها از اهمیت دو چندان برخوردار است ؟
۲_چه ویژگی‌های در انتخاب و موفقیت این حوزه باعث کامیابی مجموعه مدیریتی استانداری و در نهایت استان می‌گردد؟
معاون سیاسی امنیتی را می توان بازوی عملیاتی وزارت کشور معرفی کرد. مسئولیت های خطیر این نهاد که نمونه‌های اندکی از آن را می‌توان تلاش در جهت تحقق برنامه های سیاسی_ اجتماعی دولت ها، برگزاری و نظارت بر اجرای انتخابات عمومی که زیر نظر استانداری‌ها و فرمانداری‌ها برگزار می‌شوند، هدایت فرمانداران برای تحقق سیاست‌ها و شعارهای دولت در سطح استان‌ها و همچنین هماهنگی بین بخش های مختلف اطلاعات و نظامی در حوزه امنیتی و اجتماعی استان مانند سازمان های مردم نهاد دانست.اینها تنها گوشه ای از وظایف و مسئولیت‌های مهم معاونین سیاسی در دولت ها می باشند. بنابراین شخصی که در میان گروه ها و افراد مختلف از پرستیژ و توانمندی کافی برخوردار باشد و توانایی بسیج گروه ها و احزاب و نهادهای مربوطه،جهت تحقق اهداف سیاسی دولت را دارا باشد، می‌تواند نقش چشمگیری در کامیابی دولت ایفا کند.
در یک دهه اخیر،به تعداد ۶ عزل و نصب در معاونت امور سیاسی امنیتی استانداری گیلان اتفاق افتاد. در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.

محمد احمدی پور: با انتخاب دولت تدبیر امید و ایجاد فضایی که در آن حامیان پیروز در انتخابات برخی گشایش های سیاسی را خواستار شدند، محمد احمدی پور از آذر ماه سال ۱۳۹۲ در جایگاه معاونت سیاسی امنیتی استانداری،بر حسب سوابق مدیریتی در دوران اصلاحات ، ظرفیت ها و شناختی که در سطوح استان بین فعالان و عناصر سیاسی بهمراه داشت توانست به مدت ۴ سال در این سمت باقی بماند‌.وی  بازگشایی خانه احزاب و انتخاب طیفی از مدیران تکنوکرات و اصلاح طلب را نیز در کارنامه خود دارد . در دوره او برخی انتصابات در حوزه فرمانداران چالش‌های جدی برای او ایجاد کرد. 

علی اصغر جمشید نژاد: پس از کنار رفتن احمدی پور از سمت معاون سیاسی،جمشیدنژاد از جمله مسئولان غیر بومی گیلان بوده است.وی اصالت کردی داشته و پیش از آن معاونت سیاسی استان های کرمانشاه و ایلام و همچنین فرمانداری مهران و قصرشیرین را را در کارنامه خود داشت. برخی فعالان سیاسی می‌گویند جمشید نژاد از نظر برخی  جسور و مطلع و پایبند به مبانی فکری اصلاحات بود. هرچند دوام زیادی نداشت و زود برکنار کرد. 

ارسلان زارع:او یکی دیگر از مدیران غیر بومی گیلان، اهل بوشهر بود. انتصاب وی نقدهای جدی بین محافل سیاسی استان را بهمراه داشت و بعضی از فعالان سیاسی آن مقطع، عدم هماهنگی بین عناصر سیاسی استان را عامل پررنگ به  انتصاب ایشان در مسند معاون سیاسی می دانستند.

اداری محور و بروکراتیک و بسیار با احتیاط از جمله ویژگی های زارع بود. هرچند اخلاق خوب و مناسب از ویژگی‌های مثبت وی بود که در این زمینه زبانزد بود.زارع  در ادامه در سال ۹۸ با حفظ سمت معاونت سیاسی_ امنیتی، به سمت استانداری گیلان نیز منصوب شد. زارع سوابق اجرایی چندانی نداشته و تنها پیش از فعالیت در استانداری گیلان،فرماندار یکی از شهرهای بوشهر بوده است.

محمود قاسم نژاد: ارسلان زارع پس از کناره گیری، قاسم نژاد را به سمت معاون سیاسی استاندار منصوب کرد. وی دو سال در این سمت باقی ماند.مواضع و تعاملات او در میان نمایندگان مجلس و حتی مخالفان دولت روحانی و عملکرد وی در طول دو سال فعالیتش در قامت معاونت سیاسی _امنیتی که برای مثال می توان به پست گرفتن های خواص، بدون برنامه اداری مشخص و رزومه کافی اشاره کرد، همواره مورد نقد محافل سیاسی جریان اصلاحات قرارداشته است.قاسم نژاد پس از ثبت نام رئیسی در انتخابات و پیش بینی وضعیت دولت آینده با نزدیک کردن خود به اصولگرایان برای دستیابی مجدد به جایگاه در دولت آنان نیز دست از تکاپو برنداشت.

حسین مصطفی پور: حسین مصطفی پور از دیگر مسئولان نظامی گیلان و یکی از نیروهای سپاه پاسداران است که در کارنامه وی مدیرکل حفظ نشر آثار دفاع مقدس هم دیده می شود، او بدین واسطه، سمت معاون سیاسی استانداری را بدست آورد و به مدت دو سال این کرسی را در اختیار داشت.گفته می شود مصطفی پور یکی از حامیان اسدالله عباسی استاندار فعلی گیلان  در زمان انتخابات بود که با انتصاب عباسی،انتخاب وی به عنوان یکی از گزینه های معاونت سیاسی در استانداری بر سرزبان ها افتاد. او اما در هفته های گذشته به دلیل آنچه که اختلاف نظر با استاندار عنوان کرد از سمت خود استعفا کرد.

بهروز(محمد) جلایی:
پس از کناره‌گیری مصطفی پور از سمت خود،بهروز جلایی یکی از عناصر اصولگرا به عنوان سرپرست معاونت سیاسی استانداری منصوب شد. وی درحالی در این مسند قرار گرفت که همزمان دیگر مسئولیت ها از جمله بسیج اساتید استان گیلان و نماینده وزارت علوم در هیئت نظارت بر تشکل های دانشگاه گیلان و شورای نگهبان بر شانه های وی سنگینی می کرد. جلایی جانباز ۷۰ درصد دوران جنگ  و دارنده مدال فتح از مقام رهبری است.

گمانه زنی فعالان سیاسی بر این بوده که جلایی بدون هیچ گونه سابقه مدیریتی و رزومه مشخص روزهای سختی را در استانداری گیلان خواهد دید. جلایی در عین حال پایگاه اجتماعی قوی در بین رزمندگان گیلان دارد و نزدیکان وی او را اهل گفتگو می دانند. از سویی در برخی محافل علمی بنظر می‌رسد نه تنها او را اهل تعامل و گفتگو نمی‌دانند بلکه به عنوان شخصیتی اقتدارگرا از او نام می برند.

با مقایسه دو دوره اعتدال و دولت انقلابی در دوره دولت اول روحانی و دو ساله دولت رییسی می‌توان دریافت که سالهای 92 تا 96  در دولت روحانی از حداکثر ثبات سیاسی برخوردار بوده و هم تا حدودی فضای باز سیاسی را شاهد بودیم و این فرصت را برای تکنوکرات ها ایجاد کرد تا پا به عرصه مدیریتی گذارند. بعد از آن کمی این موضوع کمرنگ شد و بیشتر شاهد حضور مدیران غیربومی بودیم. با این حال  تا پایان دولت  روحانی تغییر مدیران نسبتا اندک بود. اما اکنون تنها با گذشت دو سال از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، چندان خبری از این ثبات نبوده و در همین مدت کوتاه استانداری گیلان دو معاون سیاسی را تجربه کرده است و از سویی استاندار گیلان هم بشدت مورد مخالفت حامیان دولت رییسی بوده است.
از منظر دیگر انتخاب بهروز جلایی با توجه به نبود سابقه مدیریتی در طراز معاونت سیاسی امنیتی و به گفته فعالان سیاسی که در بسیاری موارد با اسدالله عباسی اختلاف روش رویکردی دارد، منجر به این می‌شود که منتظر اتفاقات مهمی در این حوزه باشیم.